Photo Gallery แก้วเจ้าจอม
     
   
ดอก
 
ผลดิบ
    ชื่อวิทยาศาสตร์ :Guaiacum  officinale   L.
    ชื่อวงศ์ :ZYGOPHYLLACEAE
    ชื่อสามัญ :Lignum Vitae, Kaeo chao chom
   

ชื่อไทย : แก้วเจ้าจอม

    ชื่ออื่น :
   

นิเวศวิทยา  
         ถิ่นกำเนิดหมู่เกาะเวสต์อินดีส และอเมริกาใต้ นำเข้ามาปลูก ในประเทศไทยครั้งแรก ในสมัยพระบาท สมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว  รัชกาลที่ 5

 


   
   
  การขยายพันธุ์       เมล็ด การตอนกิ่ง
 
  ลักษณะทั่วไป   เป็นไม้ต้นขนาดกลาง สูง 8- 15 เมตร ไม่ผลัดใบ เรือนยอดรูปร่มหรือทรงกลม แผ่กว้างคล้ายจามจุรีหรือพฤกษ์ ทรงพุ่มแน่นทึบ เนื้อไม้แข็ง และมีน้ำหนักมาก เป็นมัน แก่นไม้สีน้ำตาลถึงดำ ทนต่อแรงอัดและน้ำทะเล    เป็นต้นไม้โตช้ามาก ลำต้นและกิ่งก้านมักจะคดงอ มีข้อพองนูนออกมาให้เห็นเป็นปุ่ม ๆ
   
  เปลือก เปลือกต้นสีเทาอมเขียว และแซมด้วยสีเหลืองอมเทาเป็นปื้น ๆ ทั่วไป       เมื่อเปลือกแก่หรือมีอายุมาก จะเปลี่ยนเป็นสีเทาเข้ม และหลุดล่อนออกเป็นแผ่น ๆ
   
  ใบ       ใบประกอบแบบขนนกปลายคู่ ออกตรงกันข้าม มีใบย่อย 2 - 3 คู่ ออกตรงกันข้าม ก้านใบยาว 0.5 - 1.5 เซนติเมตร ใบย่อยไม่มีก้านใบ รูปไข่กลับหรือรูปไข่กว้างหรือรูปรีเบี้ยวเล็กน้อย ปลายใบกลมมน โคนใบสอบแคบ ขอบใบเรียบ แผ่นใบหนาเกลี้ยงเป็นมันหลังใบสีเขียวเข้ม ท้องใบสีเขียวอ่อนกว่า มีจุดสีส้มที่โคนก้านใบย่อย แผ่นใบ กว้าง 2.0 - 2.5 เซนติเมตร ยาว 3.0 - 4.5 เซนติเมตร  
   
 

ดอก   สีฟ้าหรือสีน้ำเงินอ่อนหรือสีฟ้าอมม่วง ดอกเดี่ยวออกเป็นกระจุกที่ปลายกิ่ง กระจุกละ 3 - 5 ดอก ก้านดอกยาว 1.0 - 1.5 เซนติเมตร กลีบเลี้ยง 5 กลีบ รูปไข่  โคนกลีบติดกันมีขนอ่อนปกคลุมประปราย กลีบดอก 5 กลีบ  รูปรีหรือรูปไข่ กว้าง 0.5 - 0.8 เซนติเมตร ยาว 1 - 1.5 เซนติเมตร เมื่อบานเต็มที่กว้าง 2 - 3 เซนติเมตร เกสรเพศผู้มี 10 อัน  ยอดเกสรเพศเมียปลายแยกออกเป็น 5 แฉก

   
 

ผล    ผลแห้งแตก รูปหัวใจ มีครีบ 2 ข้าง สีเหลืองหรือสีส้ม กว้าง 1.0 1.2 เซนติเมตร ยาว 1.5 - 1.8 เซนติเมตร หนึ่งผลมีเมล็ด 1 - 2 เมล็ด

   
 
เมล็ด   รูปรี สีน้ำตาล เปลือกแข็ง กว้าง 0.3-0.4 เซนติเมตร  ยาว 0.7-0.9 เซนติเมตร
     
     

ประโยชน์      
            
เนื้อไม้มีความแข็งและทนทานมากนิยมนำมาใช้ทำกรอบประกับเพลาเรือเดินทะเลและกรอบประกับ
เพลาเครื่องจักรในโรงงาน ทำด้ามเครื่องมือ ยางใช้เป็นยาขับเสมหะ ยาระบาย ขับเหงื่อ แก้ข้ออับเสบ ทำยาอมแก้ต่อม ทอนซิลอักเสบ และหลอดลมอักเสบ น้ำคั้นจากใบแก้อาการท้องเฟ้อ เปลือกและดอกเป็นยาระบาย
             แก้วเจ้าจอม  เป็นพันธุ์ไม้ที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงนำเข้ามาจากประเทศ อินโดนีเซีย เมื่อครั้งเสด็จประพาส และทรงปลูกไว้ในพระราชอุทยานวังสวนสุนันทา  บริเวณด้านหลังเนินพระนาง พระบรมราชานุสรณ์สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์  เป็นต้นแรก  เพื่อเป็นที่ระลึกถึง  เหตุที่ชื่อแก้วเจ้าจอม เพราะเป็นต้นไม้ที่มีลักษณะรูปร่างดอกเหมือนดอกแก้ว แต่กลีบดอกสีฟ้าหรือฟ้าอมม่วง เกสรสีเหลืองเหมือนแก้วแต่กลมและป้อมกว่า  ศาสตราจารย์เต็ม สมิตินันท์ จึงตั้งชื่อว่า “แก้วเจ้าจอม”


     

   
     
บริเวณที่ปลูก     สวนมิตรสัมพันธ์    
     

แก้วเจ้าจอม เป็นต้นไม้สัญลักษณ์ของมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา

 

 

   

เรียบเรียงและถ่ายภาพ โดย รศ.ชนะ วันหนุน